Toplam Okunma 0
Merhaba sevgili EEEH Dergi okurları. Bu yazımda size kendi deneyimlerimden yola çıkarak sağlık kurumlarında yaşadığımız bazı sorunlardan söz etmek istiyorum. Birçok hastaneye gittim ve birçok tuhaf ve ayrımcı davranışla karşı karşıya kaldım. Bu davranışları şöyle açıklayayım: Hastaneye gittiğinizde ilk iş olarak veznede ön kayıt yaptırmanız gerekiyor. Bir tanıdığınızla gittiyseniz, kayıt esnasında size sorulması gereken soruları size değil, direkt yanınızdaki kişiye soruyorlar. Eğer tek başınıza gittiyseniz, hiç tanımadığınız birine “Bakar mısınız?” diye seslenip, “Şu arkadaşa yardımcı olur musunuz?” diyerek sizin adınıza yardım istiyorlar. Yardıma ihtiyacınız olup olmadığını size sorma gereği bile duymadan. Görevliler engelli olmayan bir hasta hakkında kendi başlarına karar alamazken, nedense engelli hasta hakkında birçok konuda kendi başlarına karar alıyorlar. Bu hakkı nereden bulduklarını hala anlamış değilim. Siz cevap verdiğiniz halde ya anlamazlıktan geliyor ya da soruyu yanınızdakine yineliyorlar. Ev adresi, telefon numarası, hastanın adı gibi soruları sizin bilemeyeceğinizi düşünüyorlar sanırım. Haydi bunu atlattık diyelim, bu defa da muayene sırası size geldiğinde doktorlar tarafından görmezlikten geliniyorsunuz. Doktorlar, hastalığınızın veya şikâyetinizin ne olduğunu size değil, yanınızdaki kişiye soruyorlar. Burada da yine bir mücadele vermek durumunda kalıyorsunuz. Ben direkt cevap veriyorum. Fakat beni duymamazlıktan gelip, soruyu tekrar yanımdakine soruyorlar. Ben de inatla cevabı tekrarlıyorum. Nedense engellilerin kendilerini ifade edemeyeceklerini, hastalıklarını kendi başlarına anlatamayacaklarını düşünüyorlar. En sonunda refakatçım dayanamayarak: “Sadece görmüyor, ağzı dili var konuşabiliyor” demek zorunda kalıyor. Bir keresinde de babamla gitmiştim hastaneye ve doktor: “Okula gidiyor mu?” Braille yazıyı biliyor mu?” gibi merak dolu sorularını yine bana değil, babama sormuştu. İşin ilginci, babam da cevap vermişti. Babam bana “Sen neden cevap vermiyorsun?” diye sorduğunda, ben de sakin bir ses tonuyla, “Bana sormuyor ki; sana soruyor” demiştim. Doktor hatasını anlamış olacak ki, bir daha böyle sorular sormadı. Amacım bana soru sorulmasını engellemek değildi aslında. Sadece engellilerin de diğer insanlar gibi bağımsız bir birey olduklarını, merak ettikleri her soruyu kendilerine sormaları ve cevabını da yine kendilerinden almaları gerektiğini anlatmak istemiştim. Kendimi ifade edemeyecek yaşta olsam neyse ama yetişkinlere de aynı şey yapılınca normal karşılayamıyorum. Konuşma engelli isem yazışarak ya da işaret dilini kullanarak iletişim kurabiliriz. Yani hastanın kendisi ile iletişim kurmak için engellilik sorun yaratmaz.
Bu yüzden artık doktora gitmek kâbus oldu benim için. Bir gün arkadaşımın tavsiyesiyle kulak burun boğaz uzmanı olan bir doktora gittim. Odasına girdiğimizde tanışma faslından sonra, hastanın kim olduğunu sordu. Ben de hastanın kendim olduğunu söyledim. Doktor soruları direkt bana yöneltmeye başladığında çok şaşırmıştım. Nasıl olduysa yanımdaki kişiye değil bana sormuştu. Ben de cevaplıyordum. Yani olması gerektiği gibi ama alışkın olmadığım gibi. Muayene ederken, eyleme geçmeden önce beni bilgilendirmişti. Muayene sonucunda direkt bana bilgi vermişti. “Alerjisi var” değil, “Alerjiniz var” diyerek beni bilgilendirmişti. Dikkatimi çeken diğer bir şey de muayene sonucu hangi ilaçları ve ne için, günde kaç tane ve hangi miktarda kullanacağım konusunda beni bilgilendirmesiydi. Diğer doktorlar reçeteyi yazıp direkt refakatçıma veriyorlardı. Ben sorduğumda ise ağzından cımbızla laf almaya çalışıyordum. Doktorun yaptığı en önemli bilgilendirme ise yazdığı burun damlalarını birbirinden nasıl ayırt edebileceğimi anlatmasıydı. Bana, bu damlaların kutularının birbirinden farklı boyutta olduğunu, iki tane damla verdiğini ve hangisinin ne için, kaç gün, hangi miktarda kullanacağımı ayrıntılı şekilde anlatmıştı.
Evet, şimdi gelelim eczaneden ilaçları almaya. Maalesef ilaçlar erişilebilir değil. Az sayıda ilacın kutusunun üzerinde Braille yazı bulunuyor. İlaçların nasıl kullanılacağını da yan etkilerinin neler olduğunu da okuyamıyoruz. Bu konuda hep diğer bireylere ihtiyaç duymak zorunda kalıyoruz. Eğer başka ilaçlar da kullanıyorsak, bunları birbirinden ayırabilmek ve hangisini nasıl kullanacağımızı hatırlamak için kendi çözümlerimizi üretmek durumunda kalıyoruz.
Gyno Ferro Sanol demir ilacı, Eyestil gözyaşı damlası ve Nexium mide ilacı, üzerinde Braille yazı bulunduğu yani erişilebilir olduğu için kimseye ihtiyaç duymadan birbirinden ayırabileceğim ilaçlar arasında yer alıyor.
Keşke tüm ilaçlar erişilebilir olsa. Çok mu şey istiyorum acaba? Bence hayır ve bu benim hakkım. Bir uygulama olsa ve biz istediğimiz ilacı bu uygulama sayesinde okuyabilsek. Yasal bir düzenleme olsa ve tüm ilaçlar erişilebilir olsa. Sağlık personeline engelli bireylerle iletişim kurma konusunda eğitim verilse. Biz de engelsiz bir şekilde sağlık hizmetinden yararlansak ve ilaçlarımızı kullanırken engele takılmasak. Umarım bu yazımı okuyan birileri harekete geçer ve dileklerimin gerçekleşmesi yolunda bir adım atılır.