Görme Engelsiz

Güzel bir Kasım ayından herkese selam olsun. Bu yazımda erişilebilirliğin sadece bir telefon görüşmesiyle nasıl sağlandığını ve onca şikayet ve geri bildirime karşı nasıl kulakların tıkandığını yazmak istedim. Çok süslü püslü cümleler kuramam ama içimden geldiği gibi sizlere yazmak istiyorum.

Taşındığımız bölgede alışveriş yapabileceğim “Snowy Market” adında birkaç şubesi olan bir Market vardı. Bu marketi etrafımdaki kişilerden duymuştum. Bir de BlindSquare uygulamasından tam yerini öğrenmiştim. Alışveriş yapmak ve marketin yerini öğrenmek için bir gün markete gittim. Her zamanki gibi bir görevli bulup istediklerimi aldım. Görevli bana mobil uygulamalarının da olduğunu söyledi. Bunu duyunca çok sevindim. Epey fazlaca ürün almak istediğimizde, uygulama üzerinden ürünleri görüp alışveriş yapmak çok keyifli ve konforlu oluyor. Eve döndüğümde hemen telefonuma uygulamayı indirdim. Üyelik kısmını doldurmaya başladım. O da ne? Sözleşme kısmını onaylayamıyorum. Yanımda da yaptırabileceğim kimse yok. Saat 18:00 civarlarıydı. “Bize ulaşın” kısmından telefon numaralarını bulup hemen ilgili firmayı aradım. Telefonda bilgi işlem sorumlusuyla görüşüp durumu anlattım. İlk kez duymuştu “Voiceover” diye bir ekran okuyucuyu. İlgileneceklerini söylediler bana. Açıkçası çok ümit bağlayamadım onlara. Çözülürse de ne zaman halledilirdi bilinmez. Bir sonraki güncellemede bir de ne göreyim, sözleşme kısmını işaretleyebiliyordum. Uygulamanın içine girebilmiştim. Uygulama genel olarak gayet erişilebilir durumdaydı. Saat seçimi yapamıyordum, gelen güncelleme ile o sorun da giderilmişti. Bu güne kadar uygulama onca güncelleme almasına rağmen hala sorunsuz olarak alışverişimi yapabiliyorum. Erişilebilirliği belki hayatında ilk defa duyan bu koca yürekli çalışanlara talebime kulak tıkamadıkları ve dört yıldır bana keyifli bir alışveriş imkanı sundukları için çok teşekkür ediyorum.

Peki sadece birkaç şubesi olan bir market bunu yaparken Türkiye’nin her yerinde şubeleri olan Migros neden aynısını yapmadı? Çoğumuz alışverişlerimizde Migros’un Sanal Market’ini kullanıyorduk. Onca ürünü bir arada bulabilmek ve markete gitmek zorunda kalmadan, oturduğumuz yerden erişilebilirliğin tadını çıkara çıkara alışverişimizi yapıyorduk. Ta ki geçen yıla kadar. Her güncellemede yavaş yavaş erişilebilirliğe nasıl ket vurulduğunu Migros sayesinde öğrenmiş olduk. En kötüsü de bu yılın Mayıs ayında gelen bir güncellemeyle uygulama daha da berbat bir hal aldı. Tam o sırada bir de ne öğrenelim, Migros artık “görme engelsiz” bir marka olmuş. Arkasından gelen her güncellemeyle daha da bozulan bir uygulamayla karşı karşıya kaldık. Artık Migros’tan alışveriş yapmak işkence haline dönüştü. Onca geri bildirime ve şikayete kulak tıkayan bir firmaya “görme engelsiz” olmayı layık görenlere de kocaman bir aferin. Erişilebilirlik koşullarını yerine getirmeyen bir markayı “görme engelsiz” olarak niteleyerek reklamını yapanlar umarım yaptıkları yanlıştan en kısa zamanda vazgeçerler. Biz uygulamanın her geçen gün erişilemez durumda olduğunu her yerde dile getirirken birilerinin bu yanlışa çanak tutmasının erişilebilirliğe vurulmuş en büyük darbe olduğunu düşünüyorum. Migros çalışanlarının “Nasıl olsa görme engelsiz olduk” diye övünmelerini değil, uygulamaya ilişkin yaptığımız şikayetlere kulak tıkamamalarını bekliyoruz. Tüm hataların Migros’a raporlanıp gönderildiği söyleniyor ama hala bir değişiklik göremiyoruz. “Değişiklik göremiyoruz” dediysem olumlu anlamda bir değişmeyi kastediyorum. Yoksa her güncellemede erişilebilir olmama yolunda değişimi açıkça görebiliyoruz.

Bizler erişilebilirliğin hayatın her alanında istenirse mümkün olacağını çok iyi biliyoruz. Her geçen gün tekrar tekrar aynı konular üzerinde mücadele etmek zorunda kalıyoruz. Artık her güncellemede bozulan uygulamalar değil, aldığı her güncellemede erişilebilirlik yolunda yepyeni özellikleri olan uygulamalar istiyoruz.

Bir gün herkesle aynı anda erişilebilir güncellemeler alana dek mücadeleye devam edeceğiz.