Toplam Okunma 0
Sevgili okurlar. Bu yazıda çevirilere bir ara vererek yaptığım çeviriler esnasında ve Fransızca öğrenme çabalarımda bana hayli yardımcı olan bir NVDA ipucunu sizlerle paylaşmak istedim.
Lise ve üniversite yıllarımda Fransızca çalışırken karşılaştığım problemlerden birisi, eğer ders esnasında İngilizce bir şey okumak istiyorsam, ekran okuyucunun ayarını İngilizceye çevirip sonra tekrar Fransızcaya geri döndürmek için her defasında “ayarlar” menüsüne gidip ilgili ayarı bulmaktı. O günlerde hep “Keşke bunu bir kısa yolla başarabilseydim” diye hayıflanıp dururdum.
Üniversite bitti ve ben Fransızca derslerime birkaç yıl ara verdim. Bununla beraber bu kısayol isteğim de tamamen çıktı aklımdan. Ancak korona zamanında EEEH Dergi’deki çevirilere başladım. Aynı süre zarfında, yıllar içinde unutmaya yüz tuttuğum Fransızcayı tekrar pratik etmeyi düşündüm. Bu durum eski problemimle tekrar karşılaşmama yol açtı.
Her ne kadar Türkçe sentezleyicilerin yaygınlığından önce JAWS ekran okuyucusunda Türkçeyi yabancı bir aksanla okumak zorunda kalsam da ben buna bir türlü alışamamıştım. Bazı arkadaşlar Türkçe için bile hala Eloquence İngilizceyi kullanıyor mesela ama ben okuduğum dili farklı bir dilde dinlemeyi bir türlü sevemedim. Dolayısıyla, çeviri veya ders esnasında sürekli sentezleyicinin dil ayarını değiştirmek için “ayarlar” menüsüne gidip ilgili ayarı bulmak zorunda kalıyordum. Bunu belki günde bir veya iki kere yapıyorsanız size basit gelebilir ama eğer bir saat içinde birkaç kere yapıyorsanız yük olmaya başlıyor. Bu probleme bir çözüm olup olmadığını araştırdım. Sonra NVDA’da bir profili oluşturup onu bir girdi hareketine bağlayabildiğimizi öğrendim. Böylece “ayarlar” menüsüne tekrar tekrar gidip ayarları teker teker değiştirmektense belirli bir bağlam için oluşturduğunuz ayarları bir kısayol ile etkinleştirebilir veya devre dışı bırakabilirsiniz.
Bunun için ilk önce “konfigürasyon profilleri iletişim kutusuna” gitmemiz gerekiyor. “NVDA+Ctrl+p” tuşlarına basarak kolayca hedefe ulaşabilirsiniz. “Yeni” düğmesini bulana kadar “sekme” tuşunu kullanıp ardından “giriş” tuşuna basıyoruz. Profilin adını yazabileceğiniz bir yazı alanı çıkacak karşınıza, istediğiniz gibi adlandırın. “Sekme” tuşuna basarak “manuel etkinleştirme seçim düğmesine” gidin ve eğer işaretli değilse işaretleyin. Ardından “tamam” düğmesine tıklayın. Son olarak “kapat” düğmesine sekmeyle gelerek tıklayın ve iletişim kutusunu kapatın.
Şu aşamada kendi istediğiniz ayarları yapabilirsiniz. Örneğin, benim gibi bu profili bir dil için oluşturuyorsanız ve eğer NVDA o dile ayarlı değilse, hedef dile geçen veya Braille ekranınız varsa Braille kodunuzu o dilin koduna ayarlayın. Ayarlarınızı bitirdikten sonra bu konfigürasyonu Ctrl+NVDA+c ile kaydedin.
Sıra bu profili bir kısayola bağlamaya geldi. Bunun için de “NVDA tercihleri” menüsüne gidin, ardından “girdi hareketleri” menüsüne girin. Konfigürasyon profillerini görene kadar “aşağı ok” tuşuna basın. Buraya ulaştığınızda alt menüleri genişletmek için “sağ ok” tuşuna basın. Burada tüm profilleri ve dolayısıyla son oluşturduğunuz profili de göreceksiniz. “Aşağı ok” tuşuyla oluşturduğunuz profilin adının üzerine gelin ve “sekme” tuşuyla “ekle” düğmesine gidin. Ardından “giriş” tuşu veya “boşluk” çubuğuna basın. Oluşturduğunuz profille ilişkilendirmek istediğiniz tuş kombinasyonuna basın. İdeal olarak size henüz bir fonksiyonla ilişkili olmayan bir kısayol seçmenizi öneririm. Sonrasında girdi hareketini hangi klavye düzeniyle ilişkilendireceğinizi soran bir bağlam menüsü çıkacak karşınıza, ben tüm klavye düzenleriyle ilişkilendirmeyi seçmenizi tavsiye ederim. Ardından, “giriş” tuşuna basın ve menüyü kapatın. En son ise “tamam” tuşuna sekmeyle gidip “giriş” tuşuyla etkinleştirin. Bundan sonra belirlediğiniz tuş kombinasyonuna basarak oluşturduğunuz profili etkinleştirip devre dışı bırakabilirsiniz.
Bu ipucunun kullanım alanı sadece diller değil, aynı zamanda programlamada da kullanılabilir. Python veya benzeri bir dili öğrenmeye çalışanların da bileceği gibi bu tür programlama dillerinde tek bir tırnak işaretini kaçırmak, programınızın başarısız olmasına neden olabilir. Bazı editörler bu problemi düzeltmenize yardımcı olmakta. Eğer kod yazar veya okurken imla ayarlarını benim gibi tüme çevirip bazı diğer ayarla sürekli değiştirmek istiyorsanız, onun için de bir profil oluşturabilirsiniz. Uygulamaların sınırı yok gerçekten.