Otobüs Ve Duraklara Sesli Anons Talebi Süreci

Engelsiz Erişim Grubu sesli otobüs ve sesli durak talebine 2004 Kasım ayında başlamıştır. Bu tarihte Engelsiz Erişim grubu üyelerinin imzasıyla İETT’ye sesli otobüs ve sesli durak talebimize ilişkin ilk dilekçe ulaştırılmış ve o zaman ki İETT genel Müdür Yardımcılarından Mehmet Öztürk  ile bir görüşme yapılmıştır.

 Aynı dönemde, Dünyada konuyla ilgili  Birçok kaynak ve uygulamalar araştırılarak Sesli otobüs ve durak sistemleri için en uygun çözümün GPS sistemine dayalı bir çözüm olduğu görülmüştür. Aynı yılın aralık ayında İETT dilekçemize resmi olarak verdiği cevapta, şu an sesli bir sistemin düşünülmediğini benzer bir sistemin daha önce denendiğini ancak başarılı olmadığını belirtmiştir.

Bunun üzerine 2005 Haziran ayında tüm görme engelli, engelli yakınları ve engelli arkadaşlarını harekete geçirmek amacıyla bir imza kampanyası başlatılmıştır. Bu imza kampanyamıza İstanbul’da şubesi bulunan Birçok görme engelli sivil toplum kuruluşları da imza vermişlerdir.

Aynı imza kampanyası 2005 Eylül ayıyla beraber İnternet üzerinden de yürütülmeye başlamış ve insanların Sitemiz

http://www.engelsizerisim.com/

aracılığıyla İETT’nin e-postasına binlerce ileti göndermeleri sağlanmıştır.

2006 yılına gelindiğinde, 15 Şubat 2006 Çarşamba günü, İETT Genel Müdür Yardımcısı Ali Bölükbaşı' ile otobüslerin ve durakların sesli ikazlarla görmeyenlerin, okuma yazma bilmeyenlerin ve ihtiyacı olanların engelsiz ulaşımına uygun hale getirilmesi konusunda görüşülmüş ve toplanan 2000 civarında imzalı dilekçenin 1000 adedi İETT Genel Müdürlüğüne verilmiştir.

Bu görüşmeyi takiben 24 Mart 2006 Tarihinde toplanan imzalı dilekçelerin diğer 1000 adedini ve tüm sivil toplum örgütlerinden alınan dilekçeleri İETT’ye vermek amacıyla İETT önünde toplanılmış ve bir basın açıklaması yapılmıştır.

31 Mart 2006 Tarihinde de o ana kadar İETT konusunda toplanan tüm evraklarla birlikte İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’ne bir dilekçe sunulmuştur.

Yetkili mercilere sunulan dilekçelerde sadece talep dile getirilmekle kalınmamış, çözüm önerileri de sunulmuştur.

Aynı yılın Nisan ayında tüm bu dilekçe ve basın açıklamalarına yanıt olarak İETT Bilgi İşlem Daire Başkanlığı Özel Projeler Grubundan DR. Abdulah Önder Türkoğlu taleplerimize olumlu bir yanıt vererek, İstanbul’da çalışmaları sürdürülen Akyolbil sistemine görmeyenlerin talebi olan sesli durak anonsu ve sesli otobüs anonsu sistemlerinin eklenmesinin planlandığını belirtmiştir.

Grubumuz konuyla ilgili kamu oyunun dikkatini daha fazla çekebilmek amacıyla 10 Mayıs 2006 tarihinde taksim meydanında ve 13 Mayıs 2006’da da Kadıköy iskelesinde standlar kurarak Sesli otobüs ve sesli durak sistemlerine vatandaşların da destek vermelerini sağlamak için bir başka imza kampanyası daha başlatmış ve bu kampanyada da 4000 civarında imza toplanmıştır.

Daha sonra İETT’nin yapmayı vaatettiği çalışmaları bir süre bekleme kararı alan grubumuz 2006 Aralık ayında Abdullah Önder Türkoğlu’dan bir görüşme randevusu talep etmiş ve söz konusu görüşme 26 Ocak 2007 Cuma günü gerçekleşmiştir. Görüşmede İETT’nin Sesli otobüs ve durak sistemleriyle ilgili kesinlikle bir çalışma yapmayı planladığı ancak çalışmaların somut olarak nasıl işleyeceği konusunda çeşitli alternatiflerin mevcut olduğu dile getirilmiştir. Bunun üzerine 14 Mart 2007 Çarşamba Günü saat 13:00’da tüm engelli vatandaşların ve sivil toplum kuruluşlarının katılabileceği geniş katılımlı bir toplantı kararı alınmış ve bu toplantıda durak ve otobüslerde tam olarak nasıl bir sistem uygulanacağına karar verilmesi benimsenmiştir. Bu toplantı duyurusu 10 Mart tarihinde İETT’nin ana sayfası olan

http://www.iett.gov.tr/

adresinde de duyurulmuştur.

 

Yine 2007 Ocak ayı içersinde İstanbul’da ilk kez sesli durak anonsu yapan ve Beşiktaş Pendik arasında çalışan bir otobüs hizmet vermeye başlamıştır. Grubumuz da bu otobüste bir sesli çekim yaparak sitemizde yayınlamıştır.

Son olarak 10 Mart 2007 Cumartesi günü Sivil toplum örgütlerinin de katılımıyla bir toplantı düzenlenmiş ve 14 Mart toplantısında sesli otobüs ve durak sistemleriyle ilgili İETT genel Müdürlüğü’ne iletilmek üzere taleplerimizi içeren bir deklerasyon kaleme alınmıştır.

14 Mart tarihli  toplantı geniş bir katılımla gerçekleşmiş, toplantıda sistemin yapısı ve işleyiş şekli tartışılmıştır.

Grubumuzca 2  Şubat 2008 tarihinde Ak Yol Bil komuta kontrol merkezinde bir akıllı durak prototipi incelenerek sürece ilişkin bilgi alınmıştır.

 

Erişilebilir Otobüs ve Duraklarda Sona Yaklaşılıyor!

Engelsiz Erişim Grubu

Akıllı, engelsiz ve erişilebilir otobüs ve durak sistemine bu yıl sonuna dek geçiliyor. 7 Ekim salı günü Engelsiz erişim grubu adına Adem Vural ve Engin Yılmaz; Ortapedik engelli arkadaşlarımızdan da  Teslime Tablacı ve Nejdet ArslanİETT Kağıthane garajında bulunan AKYOLBil olarak bilinen akıllı durak ve otobüs sistemlerinin komuta kontrol merkezindeydik. Burada proje sorumlusu Abdullah Önder Türkoğlu ve projede görev alan diğer meslektaşlarıyla Otobüs ve duraklarda engelliler için yapılan ve son aşamasına gelen çalışmaları değerlendirdik ve sizin için demolar kaydettik.

Öncelikle gittiğimiz merkezden biraz bahsedelim. Merkez bilgisayarlar, GPS cihazları ve her türlü teknolojik donanıma sahip bir üssü andırıyordu adeta. İşte bu merkezde Abdullah Önder Türkoğlu’ndan aldığımız bilgilere göre otobüs ve duraklardaki sistemin şu biçimde olacağını netleştirdik. Netleştirdik diyoruz çünkü durak ve otobüs içersinde engelliler için uygulanacak ve geliştirilen her adımda sürekli görüşmelerde bulunarak sürece 2 yıldır katkı vermekteyiz.

Duraklardan başlayalım: her durakta ekranlı bir pano ile bir kart okutma yeri bulunacak. Ekranlı panodan o duraktan geçen otobüslerin adı ve kaç dakika sonra durakta olacağı bilgileri geçecek. Peki görme engelli biri ne yapacak derseniz, durağa geldiğinde elindeki radyosunun frekansını 107.9’a getirecek. Çünkü durak ve çevresindeki 3 metre içersinde panoda yazan o duraktan geçecek otobüs ve kaç dakika sonra durakta olacağı bilgisi FM yayınıyla 107,9 frekansından sesli yayınla duyrulacak. Yayında TTS teknolojisi kullanılmış, yani radyonuzdan gelecek otobüsleri GVZ Gül sesiyle duyuyorsunuz. Duyacağınız radyo yayınıyle ilgili kaydettiğimiz demomuzu dinlemek için lütfen aşağıdaki bağlantıya tıklayın.

http://www.sendspace.com/pro/dl/9tkjwk

Duraklardaki sistem bununla da bitmiyor. bir otobüs durağa yanaşıp durduğu anda Otobüsün dışında bulunan bir hoparlör sistemi otobüsün hat numarasını ve nereye gittiğini sesli olarak söyleyecek. Yani siz duraklarda beklerken sesli olarak hem radyonuz aracılığıyla beklediğiniz otobüsün ortalama kaç dakika sonra durakta olacağını öğreneceksiniz hem de durağa yanaşan otobüsün hangi otobüs olduğunu. Durağa yanaşan bire otobüsün sesli kayıt demosunu dinlemek için aşağıdaki bağlantımıza tıklayınız.

http://www.sendspace.com/pro/dl/u3752e

Projenin bundan sonraki aşamasında engelli kişinin duraktaki kart okuyucu sisteme engelli beyaz kartını okutmasının ardından otobüs şoförüne 20 dakika boyunca bu durakta bir engellinin beklediği, kişinin engel türü gibi bilgiler gidecek. Böylece durağa yanaşan şoförlerin daha dikkatli olmaları sağlanacak.

Gelelim Otobüs içlerine : Otobüs içlerine takılacak ekran ve bilgisayar sistemleriyle O an bulunulan durağın hangisi olduğu, gelecek duraklar gibi bilgiler anında yolcuya görüntülü ve sesli olarak duyurulacak. Bir durağa yaklaşırken 50 ila 100 metre kala durak adı sesli olarak söylenecek. ayrıca ekranda da bu durak daha büyük puntolu yazılarla gösterilecek. Bir durak söylenme demosunu duymak için aşağıdaki bağlantıyı ziyaret edin.

http://www.sendspace.com/pro/dl/4w88gy

Bütün bunların ne zaman olacağı konusunda çok iyi haberler aldık. Abdullah bey, aslında tüm projeninin eylül 2008 sonu itibariyle bitmesi gerektiğini, ancak çeşitli sebeplerle gecikmeler yaşandığını kaydetti ve 2008 yılı sonuna dek 2500 civarında durağa, ve 1000 civarında otobüse bu sistemlerin monte edileceğini sözlerine ekledi. Hatta proje çeşitli örnek durak ve otobüs hatlarında başlatılmış bile. Eminönü fulya arasında yolcu taşıyan 26A nolu hatta birkaç sesli otobüs görev yapıyor. Ayrıca, Eminönünde, Mecidiyeköy Teknosa önünde ve Şişli Adliyesinin önündeki otobüs durakları da otobüs hatlarını gösteren sesli ve görüntülü sistemlerle donatılmış. Bu 1 ay içersinde 100 durağa ve bu civarda otobüse de sistemlerin monte edilmesi bekleniyor. Yani bu aralar İstanbul içersinde otobüsle seyahat ederken her an sesli bir otobüsle ya da akıllı bir durakla karşılaşabilirsiniz, radyonuz hafızasına 107,9 frekansını kaydetmeyi unutmayın.

İETT bizden bir istekte bulundu: sistemleri test ettikten sonra bu erişilebilir otobüs ve durak sistemine akılda kalıcı bir isim bulmak. Bu konuda sizlerin de önerilerini bekliyoruz.

Engelsiz Erişim grubu olarak 2004 yılından bu yana, dilekçeler, İmza kampanyaları ve İstanbul'daki tüm engelli sivil toplum kuruluşlarıyla yaptığımız işbirlikleri meyvesini vermek üzere. en azından öyle görünüyor. Bu konuda bize destek veren tüm engelli arkadaşlarımıza, sivil toplum kuruluşlarına ve dilekçelerimize imza atarak katkı veren herkese teşekkürler. Bundan sonra da sizlerin de yardımıyla süreci sonuna kadar takip edip sonuçlanıp sonuçlanmadığını ve aksaklıklarını test etmeye devam edeceğiz.

 

                                                           2008 sonrası İETT SÜRECİ

2009 YILINA GİRİLDİGİNDE iett’NİN AKYOLBİL sistemi ve bu sisteme dahil olan, otobüs içi ve durak anonslarının gerçekleşmesi daha mümkün görünmekteydi.

Çeşitli vesileler ile, İETT yetkilileri  her fırsat ve zemende, otobüs içi ve durakları kapsayan, anons sisteminin hayata geçirilmesinden bahsediyor, ve bunun gerçekleşmesinin çok uzak bir tarihe kalmayacagını dile getiren demeçler veriyorlardı.

Hedef 2010

2010 yılınin üçte biri geride kalmak üzere ve İETT geçen yılki özürlüler fuarında dile getirdigi hedeflerden bihayli uzak görünüyor.

Peki ne söyledi İETT yetkilileri ve şuan durum ne?

 

(AKILLI DURAKLAR 2010'DA GELİYOR

CeBIT'te yerini alan İETT, standlarında "Akıllı Durak" sistemini tanıttı. Şimdilik pilot duraklara takılan ama 2010 yılında 700 durakta işleyecek sistemle yolcular "otobüsü kaçırdım mı" ya da "otobüsüm kaçta gelir" sorularına yanıt bulacak. Akıllı duraklarda bulunan bilgisayar sisteminin ekranında hangi otobüsün ne zaman geleceği bilgisinin yer aldığını söyleyen İETT Proje Yöneticisi Abdullah Önder Türkoğlu, İstanbul'daki tüm otobüslerin akıllı hale geldiğini belirtti. Akbil yerine geçecek İstanbul Kart'ın yakında devreye gireceğini söylen Türkoğlu, "İstanbul Kartlarda kullanıcı hakkında bilgi de olacak. Mesela bir engelli durağa gelip burada bulunan kart okuyucusuna kartını okuttuğunda, durağa yaklaşan otobüslere, o durakta bir engellinin beklediği bilgisi gelecek. Otobüs şoförü de durağa ona göre yaklaşacak ki engelli vatandaş rahatlıkla binsin. Bir de duraklara görme engelliler için anons sistemi kurduk. Ama diğer vatandaşların rahatsız olmaması için anons hizmeti de kart okunmasıyla devreye girecek" dedi.)

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=130590&KTG_KOD=128

 2012 için yalnızca, 21 ay kaldı.

 İETT, şehiriçi taşımacılıkta, hem kendi hemde halk otobüslerini, AKYOLBİL   sisteme entegre etmek için çalışırken, biranda Metrobüs devreye sokuldu ve bu araçlarada sesli anons sistemi takılacagı, İETT ile yaptıgımız toplantılarda dile getirildi.

Oysa metrobüsler 2007 yılından bu  yana işliyor.

İETT metrobüslerinde seslendirilmesi için çalışmalar gerçekleştirdigini dile getirmesine rağmen, ortada ne anons sistemi var nede şu sorunun yanıtı mevcut. 

Metrobüsler alınırken bu araçların anons sistemi ile birlikte alınması mümkün degilmiydi?

Yada metrobüs sistemi kurulurken, yalnızca işe gidip gelenler ve 18 ila 50 yaş arası, sağlıklı erkekler mi yolcu olarak  düşünüldü?

Engelsiz yaşam fuarına giderken, güzargaha tahsis edilmiş olan belediye otobüsü, içerisindeki sesli anons sistemi  ile  bizleri ne kadarda memnun etmişti. Ancak devamı hangi bahara kaldı. Demek zorundamı kalacağız? İETT bu olumsuz durumların yanı sıra, sembolik çalışmalarda gerçekleştirdi. Örnein,

http://3n.iett.gov.tr/

adresinden hangi otobüsün nerede oldugu, alçak tabanlımı,  vb bilgileri, internet ve cep telefonu kullanıcısı engelliler  bu siteden ögrenebiliyor. Ancak, İETT ve erişilebilir otobüsler konusunda, en baştan beri ilkesel olarak ardında durdugumuz, lokal çözümler degil, genel ve yalın çözümlerin gerekliligine inanıyoruz.

Bu nedenledirki, sorunun birçok çözümü olabilir. vazgeçilemez olan ise,kişinin herhangi bir araç gerece ihtiyaç duymaksızın, otobüs içerisinde geldigi duragı ögrenebilmesi ve duraktayken de hangi otobüsün geldigini anlayabilmesidir.

Akyolbil projesi ne getirecek?

• Durakta hangi hattın kaç dakika sonra geleceği bilgisi sesli ve görüntülü olarak ilan edilecek,

• Durağa gelen otobüs, durakta bekleyen özürlülere yönelik olarak kendi hat numarasını biniş kapısına yerleştirilen hoparlör ile anons edecek,
• Durakta kartını okutan özürlü yolcunun bilgisi merkeze, oradan da o duraktan geçecek otobüslere iletilerek durakta özürlü yolcu olduğu bilgisi şoföre iletilmiş olacak. Böylece şoför gerekli tedbirleri alma imkanı bulacak,
• Araç içinde konacak LCD ekranlar ile sesli-görüntülü olarak yaklaşılan durakların bilgisi verilecek,
• Projenin ilerleyen aşamalarında özürlünün seyahat alışkanlıklarını öğrenen akıllı bir sistem ile hangi duraktan, hangi özürlünün, ne zaman bineceği ve ineceği bilgisi ilgili hattın şoförüne ve özürlünün kendisine cep telefonu aracılığı ile iletilebilecek.

 

Tüm bu vaadlerine ve tarih üzerine tarih veren İETT şuana kadar bir arpa boyu kadar yol gidebildi mi, buna emin degiliz. Defalarca İETT genel müdürü Hayri Baraçlı’dan randevu taleplerimize bırakın olumsuz, herhangi bir yanıt bile gelmemiş olmasıda manidardır.

                                               SONUÇ

ENGELSİZ ERİŞİM gurubu olarak, 2004 yılından itibaren yoğunlaştıgımız, sesli otobüs ve durak konusunda artık İETT’nin inandırıcılığı noktasında ciddi şüphelerimiz oluştu. Her fırsatta, İETT özürlüleri ücretsiz taşıyor, reklamı ile hizmet anlayışının sınırlarını ortaya koyan bu kurumun, artık somut iler yapması ve Engelli yolcuları  açısından, erişilebilirligin bir lütuf degil bir hak oldugu gerçegini anlaması ve içine sindirmesi gereklilikten öte, bir zorunluluktur.

 

 

Ve 2011

Evet 2008 yılındaki toplantıdan ve alınan kararlardan sonra vaad edilenlerin gerçekleşmesi için bir süre bekledik; Ancak bizlere bildirilen süre içerisinde hedeflenen çalışmalar gerçekleşmeyince, Engelsiz Erişim Grubu olarak, bu sorunun üzerine tekrar eğilme kararı aldık. Bunun üzerine, diğer sivil toplum kuruluşlarıyla yeniden iş birliği yaparak, öncelikle İstanbul daki ulaşım sorununu çözme amaçlı Sakatlar Erişim Platformunu kurduk. Bu platform üyeleriyle birlikte, sesli ve herkez için erişilebilir, otobüs ve durak taleplerimizi dile getiren, halkında büyük desteğini alan geniş katılımlı eylemler gerçekleştirdik. Neyseki bu süreç içerisinde İ.E.T.T bu alandaki çalışmalarına hız verdi ve 2011 yılının sonlarına geldiğimizde, Halk otobüsleri dahil olmak üzere otobüsler ve metrobüslerin büyük çoğunluğu sesli hale gelmiştir ve sayıları artmaya devam etmektedir.

 

 

 

 

 

 Ancak; sesli otobüs durakları ve dışarıya anons sistemleri ile ilgili  çalışmalar istenilen düzeyde değildir. Biz Engelsiz Erişim Grubu olarak, yapılan çalışmaları taktirle takip ettiğimizi, bu durumdan memnun olmakla birlikte, gecikmekte olan yada ihmal edilen çalışmaların, bizleri rahatsız ettiğini de belirtmemiz gerekiyor. ayrıca yine bu konunun takipçileri olmaya devam edeceğimizi buradan tüm kamuoyu ve İ.E.T.T yetkilileriyle  paylaşmayı ve son otobüs sesli konuşuncaya, son durak erişilebilir oluncaya kadar Engelsiz Erişimin bu işin peşini bırakmayacağının bilinmesini isteriz.

www.engelsizerisim.com