Hazırlayanlar:
Ayça BALCI GÜNGÖR
Canan ÇAM YÜCEL
Gökhan GÜNGÖR
İÇİNDEKİLER
Engelsiz Erişim Derneği 2024-2026 Stratejik Plan Belgesi --------------------------------------------- 1
İçindekiler -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2
Giriş---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3
Stratejik planlama süreci-------------------------------------------------------------------------------------- 3
Stratejik hedefler ----------------------------------------------------------------------------------------------- 4
- Bölüm: Engelsiz Erişim Derneği ve İlkeleri ----------------------------------------------------- 4
Belgede geçen temel kavramlar -------------------------------------------------------------------- 4
Engelsiz Erişim Derneği Tarihçesi ---------------------------------------------------------------- 5
Engelsiz Erişim Derneği Misyon ve Vizyonu ---------------------------------------------------- 5
Engelsiz Erişim Derneği sakatlık politiği --------------------------------------------------------- 5
Engelsiz Erişim Derneği temel örgütlenme esasları -------------------------------------------- 6
Engelsiz Erişim Derneği faaliyet alanları --------------------------------------------------------- 7
Engelsiz Erişim Derneği komiteleri ---------------------------------------------------------------- 7
Düzenli olarak yapılan etkinlikler ------------------------------------------------------------------ 8
- Bölüm: Engelsiz Erişim Derneği paydaş analizi ------------------------------------------------- 8
Birincil paydaşlar -------------------------------------------------------------------------------------- 8
İç paydaşlar ---------------------------------------------------------------------------------------------- 9
Dernek üyelerinin görevleri -------------------------------------------------------------------------- 9
Dernek çalışanının görevleri -------------------------------------------------------------------------- 9
Stajyer ve gönüllülerin görevleri --------------------------------------------------------------------- 9
- Bölüm: Engelsiz Erişim Derneği SWOT analizi ------------------------------------------------ 10
Engelsiz Erişim Derneği’nin güçlü yönleri ------------------------------------------------------- 10
Engelsiz Erişim Derneği’nin güçlendirilmesi gereken yönleri ------------------------------- 10
Engelsiz Erişim Derneği’nin fırsatları ------------------------------------------------------------ 10
Engelsiz Erişim Derneği’nin karşılaşabileceği tehditler --------------------------------------- 11
- Bölüm: Engelsiz Erişim Derneği stratejik hedefleri ve faaliyetleri (2024-2026) ---------- 11
Hedef 1 --------------------------------------------------------------------------------------------------- 11
Hedef 2 --------------------------------------------------------------------------------------------------- 12
Hedef 3 --------------------------------------------------------------------------------------------------- 12
Hedef 4 --------------------------------------------------------------------------------------------------- 13
Hedef 5 --------------------------------------------------------------------------------------------------- 13
- Bölüm: Yürürlük -------------------------------------------------------------------------------------- 14
GİRİŞ
Stratejik planı hazırlamaktaki temel hedef “2024-2026 ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ STRATEJİK PLANI”nda yer alan amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesi için gerekecek her alan ve seviyede eldeki kaynakların en doğru şekilde kullanılarak tüm paydaşların istek ve beklentilerini karşılayabilmektir.
Temel hedefe ulaşmak için;
- Derneğin karar ve eylemlerini stratejik plan doğrultusunda oluşturmak,
- Dernek faaliyetlerinde gelişimi planlamak ve sağlamak,
- Derneğin öngörülebilirliğini arttırmak,
- Stratejik planda ortaya konan hedefleri gerçekleştirecek şekilde dernek bütçesini hazırlamak
- Dernek kaynaklarını belirlenmiş önceliklere göre kullanmak,
- Dernek üyelerinin katılımını arttırmak ve hedef birlikteliğini geliştirmek,
- Ölçülebilir hedefleri belirlemek ve hesap verme sorumluluğuna rehberlik etmek amaçlanmaktadır.
Stratejik Plan, derneğin içinde bulunduğu mevcut koşulları, gelecekte gerçekleştirilmek istenen hedeflere uygun hale getirmek için hazırlanmıştır.
STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ
Engelsiz Erişim Derneği kurumsallığını geliştirme yolunda faaliyetlerini stratejik bakış açısıyla ele alarak adımlarını atmaya devam etmektedir. Haklara Destek Programı kapsamında stratejik planın hazırlanması sürecinde uzman desteği alınmıştır. Uzman rehberliğinde tüm üyelerin katılımına açık stratejik plan hazırlık toplantıları yapılmıştır. Stratejik plan hazırlama sürecinde üç dernek üyesi sorumluluk alarak süreci düzenli takip etmiştir. Stratejik Plan hazırlık toplantılarına katılamayan dernek üyelerinin takibini ve katılımcılığını arttırmak için toplantı notları ve oluşturulan taslaklar dernek e-posta grubunda düzenli olarak paylaşılmıştır. Üye geribildirimleri dikkate alınarak düzenlemeler yapılmıştır.
Toplantılarda stratejileri tanımlamak, geleceği tasarlamak ve yön vermek için “Önceliklendirme”, “Etkililik” ve “SWOT Analizleri”ni de içeren bir dizi çalışma gerçekleştirilmiştir. Ayrıca stratejik plana dahil etmek üzere ilkeler, beklentiler, güçlü ve zayıf yönler, tehdit ve fırsatlar değerlendirilmiş ve önemli bulgular elde etme şansı yakalanmıştır. Belirlenen hedefler ve faaliyetlerin planlanması için tüm üyelerin katılımına açık, online toplantılar yapılmıştır. Hedef ve faaliyetlerin zaman planları yapılmış ve koordinatörleri belirlenmiştir.
Sonuç olarak tüm bulgular bir araya toplanmış ve Engelsiz Erişim Derneği 2024-2026 Stratejik Plan çalışması tamamlanmıştır. Yönetim Kurulu onayına sunulan bu plan tüm üyelerin oy birliği ile Nisan 2024’te yayımlanarak uygulamaya konmuştur.
STRATEJİK HEDEFLER
Noter ve bankalarda körlerin istemeleri halinde tek başına imza atmalarını engelleyen sorunların giderilmesi,
- Eğitim kurumlarında fiziksel erişilebilirliğin, materyallerin erişilebilirliğinin ve bilgiye erişimin sağlanması,
- Seçimlerin körler için erişilebilirliğinin izlenmesi ve sağlanması,
- Kitapların körler için erişilebilirliğinin sağlanması,
- Kaldırımların, tabelaların, otobüs duraklarının ve diğer altyapıların körler için erişilebilir hale getirilmesi.
BİRİNCİ BÖLÜM ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ VE İLKELERİ
BELGEDE GEÇEN TEMEL KAVRAMLAR
Sakat: Yeti farklılıkları bulunan kişiyi ifade eder. Yeti farklılığı gereğince farklı araç ve yöntemler kullanabilir. Çevresindeki engelleri fark etmek için beyaz baston, hareket etmek için tekerlekli sandalye, işitmek için işitme cihazı VB. kullanabilir.
Engelli: Çevresel düzenlemelerin kapsayıcı olmaması, tutum ve önyargıların oluşturduğu bariyerlerden dolayı toplumsal yaşamda engellenen, yeti farklılığı bulunan kişidir.
Kör: Görme yetisinde farklılığı bulunan kişidir. Engelsiz Erişim Derneği olarak “kör” ifadesiyle, az gören ve hiç görmeyen kişiler kapsanmaktadır. Körler görme yetisindeki farklılığı gereği okuma-yazma için Braille alfabe (kabartma yazı) ya da bilgisayar ve telefon gibi teknolojik cihazlarda ekran okuyucu programlar, gözlük, büyüteç gibi araç-gereçler, büyük puntolu mürekkep yazılı materyaller, aydınlatma ve kontrast gibi çevre düzenlemeleri kullanabilir. Bağımsız hareket edebilmek için beyaz baston ve navigasyon uygulamalarını kullanabilir.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ TARİHÇESİ
Engelsiz Erişim Derneği, sakatlık alanında mevcut derneklerin karar mekanizmalarında gençlere söz hakkı tanımamasından doğan hareketlilikle kör genç aktivistler tarafından 2005 yılında Engelsiz Erişim Grubu olarak kurulmuş, çalışmalarını çoğunlukla sanal ortamda gerçekleştirmiştir. Sakatlık alanı habitatına yeni bir dernek eklemek yerine bir süre grup olarak çalışmalarını sürdürmüş, dernekleşme kapasitesinin ve şartlarının olgunlaşmasını beklemiştir. Projelerinin hayata geçmesiyle yüreklenmiş; yeni projeler oluşturmak, geniş kitlelerle bütünleşmek ve bürokratik işlemlerde ihtiyaç duyulan tüzel kişiliğe sahip olmak amacıyla dernekleşmeye karar vermiştir. Bu doğrultuda 2011 yılında Engelsiz Erişim Derneği kurulmuştur. Engelsiz Erişim Derneği eşit, erişilebilir ve engelsiz yaşamın herkes için temel bir insan hakkı olduğunu savunur ve çalışmalarını bu çerçevede yürütür.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ MİSYON ve VİZYONU
Engelsiz Erişim Derneği, üretilen veya sunulan bütün ürün ve hizmetlerde evrensel tasarımın gözetilerek erişilebilirliğin sağlanmasını, sakatların toplumdaki tüm bireylerle eşit haklara sahip olmasını, ayrımcılığın her türüyle mücadele ederek eşitsizliklerin azaltılmasını ve ortadan kaldırılmasını, erişilebilirlik alanında yapılan çalışmalar sonucu sakatlık hakları konusunda farkındalığın arttırılmasını ve kamu bilincinin oluşturulmasını misyonu olarak benimsemektedir.
Engelsiz Erişim Derneği, tüm bireylerin yeti farkı üzerine inşa edilen engellemelerle karşılaşmadan, ayrımcılığa maruz kalmadan, herkesle aynı anda her ürünü ve hizmeti eşit, erişilebilir şekilde elde edebildiği, her bireyin dünyanın her yerinde eğitime, fiziksel mekanlara, bilgiye, kültür, sanat ve spor etkinliklerine ve diğer birçok farklı alanda sunulan hizmetlere eşit, erişilebilir ve engelsiz ulaşabildiği bir toplumsal yaşam oluşturma vizyonuyla çalışmalarını yürütmektedir.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ SAKATLIK POLİTİĞİ
Engelsiz Erişim Derneği;
• “Sakat, Engelli” kavramını Sosyal Model temelinde tanımlar;
•Kişiyi engelli yapan şeyin fiziksel organlarındaki farklılıklar değil, toplumdaki düzenleme ve önyargılar olduğunu savunur;
•Sakatlığı bir engel haline getiren şeyin kişinin bireysel özelliklerinden çok, çevresel düzenleme, tutum ve önyargıların oluşturduğu bariyerler olduğunu vurgular;
•Kişiyi engelli yapan çevresel düzenleme ve tutumların değişmesi halinde, bireyin fiziksel ve zihinsel farklılıklarının engel değil, insan çeşitliliğinin bir sonucu haline geleceğini benimser;
•Sakatlık alanında gerçekleştirilen çalışmaları sınırlandıran, eşitlikten uzak, insan haklarını içermeyen, bireyin farklılığını dikkate almayan, sakatlığı sadece tedavi edilmesi gereken bir eksiklik olarak gören Tıbbi Model’i reddeder;
•Toplumsal sakatlık algısını Sosyal Model paralelinde değiştirme amacıyla çalışmalar yürütür.
Sakatlık alanındaki hak temellilik anlayışını engellilere indirim, kontenjan, muafiyet, ayrıştırılmış uygulama ve alanlarda hizmet sağlanması noktasından evrensel insan haklarına uygun şekilde eşit bireyler seviyesine taşıma mücadelesini verir.
Ø Sakatlığından ötürü ücretsiz ulaşım hakkı yerine erişilebilir ulaşım hizmeti alabilme hakkını,
Ø İşe, okula alımda kontenjan yerine engelinden ötürü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasını,
Ø Eğitimde derslerden muafiyet hakkı yerine dersleri sakatların herkesle aynı anda ve erişilebilir şekilde alabilme hakkını,
Ø Engellilerin istihdamında EKPSS uygulaması yerine KPSS’nin kapsayıcılığının geliştirilmesini,
Ø Sakatlar için ayrı şehirler, merkezler, web siteleri, uygulamalar vb. oluşturmak yerine tüm mekan ve hizmetlerin herkesin kullanabileceği şekilde evrensel tasarım ilkesi ile oluşturulması ve uygulanması hakkını savunur.
Engelsiz Erişim Derneği körlük politikasının temelinde yer alan 3B ile
● Beyaz bastonla bağımsızlığı,
● Braille (kabartma yazı) ile bilgiye erişimi,
● Bilişim ile hizmetlere eşit erişimi simgeleştirir.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ TEMEL ÖRGÜTLENME ESASLARI
Engelsiz Erişim Derneği sakatlık alanında gerçekleştirdiği çalışmalarında;
§ Hak temellilik,
§ Eşitlik,
§ Kapsayıcılık,
§ Toplumsal cinsiyet dengesi,
§ Sosyal Modele uygunluk,
§ Evrensel tasarım,
§ Çözüm önerileri üretme ve çözüm önerilerini pilot uygulamalarla modelleme,
§ Anti hiyerarşik örgütlenme çalışma esaslarını benimser.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ FAALİYET ALANLARI
Engelsiz Erişim Derneği, sosyal model ve evrensel tasarım ilkeleri çerçevesinde aşağıdaki faaliyet alanlarında çalışmalar yürütmektedir:
● Sakatların bağımsız yaşama hakkı,
● Ayrımcılıkla mücadele ve ayrımcılığın izlenmesi,
● Erişilebilirlik kriterlerinin kapsayıcılığı ve erişilebilirlik hakkı,
● Erişilebilir, eşit eğitim hakkı,
● Eğitim materyallerinin ve içeriklerinin erişilebilirliği,
● Sakatlık hakları savunuculuğu,
● İşyerlerinin erişilebilirliği ve sakatların çalışma hakları,
● Ürün ve hizmetlerin, Kamu hizmetlerinin, web sitelerinin, uygulamaların erişilebilirliği,
● Kamusal alanların, yerleşim merkezlerinin, yaşam alanlarının erişilebilirliği,
● Ulaşım erişilebilirliği
● Sakatlık mevzuatı, sakatlık alanı araştırmaları ve izleme faaliyetleri,
● Sakatlık alanında cinsellik çalışmaları,
● İzolasyona yol açabilecek her türlü uygulama ve politikaya karşı mücadele edilmesi
● Evrensel tasarım ilkesinin geçerli kılınması amacıyla yapılan çalışmalar,
● Sakatlığa ilişkin toplumsal farkındalığın arttırılması,
● Sakatlığı bulunan kişilerin bilgilendirilmesi,
● Sakatlık alanında yayınlar üretilmesi,
● Spor faaliyetlerinin ve alanlarının erişilebilirliğinin sağlanması, erişilebilir spor faaliyetlerinin düzenlenmesi,
● Erişilebilir turizm hakkı,
● Müze, sanat faaliyetlerinin ve sanat çalışma, sergileme vb. mekanlarının erişilebilirliği,
● Sakat çocuk, sakat kadın hakları,
● Sakatların ebeveynlik hakları ve ebeveynlik hakkında bilgiye erişimi,
● Sakat bireylerin ebeveynlerinin bilgiye erişimi,
● Sonradan sakatlanan kişilerin ve yakınlarının adaptasyonu,
● Sakatların ve sakatlığın istismarı ile mücadele.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ KOMİTELERİ
Engelsiz Erişim Derneği bünyesinde oluşturulan, belirli bir konu, etkinlik veya proje odağında çalışan gruplar “komite” olarak adlandırılır. Etkinliklerin düzenlenmesi, duyurulması, yayınlar hazırlanması gibi alanlarda görev yapar. Komitelerin işleyişi ve komite üyelerinin görevleri Komiteler Yönergesi’yle belirlenmiştir.
DÜZENLİ OLARAK YAPILAN ETKİNLİKLER
•Selen Özel Bilgi Yarışması,
•Beyaz Baston ve Erişilebilirlik Festivali,
•Engelsiz Eğitimler,
•Kemal Özceyhan Seminerleri,
• EEEH (Eşit, Erişilebilir, Engelsiz Hayat) Dergi’nin yayınlanması.
İKİNCİ BÖLÜM: ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ PAYDAŞ ANALİZİ
BİRİNCİL Paydaşlar
HEDEF
BİRİNCİL PAYDAŞ
BİRİNCİL PAYDAŞ
BİRİNCİL PAYDAŞ
BİRİNCİL PAYDAŞ
BİRİNCİL PAYDAŞ
Noter ve bankalarda körlerin istemeleri halinde tek başına imza atmalarını engelleyen sorunların giderilmesi
Noterler
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Bankalar
Noterler Birliği
Görsel, basılı ve internet yayını yapan kurumlar
Eğitim kurumlarının fiziksel erişilebilirliğinin, materyallerin erişilebilirliğinin ve bilgiye erişimin sağlanması
Okul öncesi eğitim kurumları
Bağımsız anaokulları
Milli Eğitim İlçe Müdürlükleri
Belediyeler
Seçimlerin körler için erişilebilirliğinin izlenmesi ve sağlanması
Yüksek Seçim Kurulu
Siyasi Partiler
Basın
Körlük alanındaki STK’lar
Kitapların körler için erişilebilir olmasının sağlanması
Körler
Yazarlar
Kültür Bakanlığı
Kaldırımların, tabelaların, otobüs duraklarının ve diğer altyapıların körler için erişilebilir hale getirilmesi
Körler
Esnaflar
İÇ PAYDAŞLAR
ÜYE SAYISI
ÇALIŞAN SAYISI
STAJYER SAYISI
GÖNÜLLÜ SAYISI
34
1
2
60
DERNEK ÜYELERİNİN GÖREVLERİ
• Komitelerde görev alma,
• Etkinliklerde görev alma,
• İki haftada bir yapılan toplantılara katılım sağlama,
• Aidat ödeme,
• Yazışmaları takip edip geri bildirim verme,
• Karar mekanizmalarına katılım sağlama.
DERNEK ÇALIŞANININ GÖREVLERİ
Resmi yazışmaları gerçekleştirme,
- Dernek defterlerini tutma,
- Sosyal medya içeriklerinin hazırlanması ve paylaşımların yapılmasına destek olma,
- Proje hazırlama ve uygulama sürecine destek olma,
- Dernek etkinliklerine etkin katılım sağlama.
STAJYER ve Gönüllülerin Görevleri
• Görsel içerik üretme çalışmalarına destek olma,
• Etkinlik hazırlıklarına destek olma,
• Etkinliklerde görev alma,
• Erişilebilir materyal hazırlamaya destek olma,
• Video çekimlerine destek olma,
• Atölyelerin hazırlanmasına destek olma,
• Proje yazımına destek olma.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ SWOT Analizi
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ’NİN GÜÇLÜ YÖNLERİ
•Hedefleri gerçekleştirmek ve belli aşamaya getirmek için ısrarcı ve takipçi olunması,
•Dernek yürütülen işlerin devamlılığının olması, kişilere bağımlı olunmaması,
•Güçlü söylemin var olması,
•Dernek üyeleri olarak çalışma alanının öznesi olunması,
•Yerel belediyelerle iş birliğinin var olması,
•Üye alımına ve üyelere dair Kriterlerin var olması,
•İlkelerin var olması,
•Alanda deneyimin var olması,
•Alt gruplara bölünerek uzmanlaşma çabasının var olması,
•Marka değerinin var olması,
•Dernekte aktif çalışan kadınların var olması.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ’NİN GÜÇLENDİRİLMESİ GEREKEN YÖNLERİ
•Kaynak geliştirme konusunda deneyimin az olması,
•Savunuculuk faaliyetlerini sistematik ve yeterli sayıda yapma konusunda güçlük yaşanması,
•Çalışan sayısının az olması,
•Gerçekleştirilmek istenen çok fazla hedefin var olması,
•Bütçenin sınırlı olması,
• Sonradan kör olan kişilere istenen düzeyde ulaşılamaması.
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ’NİN FIRSATLARI
•Dernek merkezinin büyük şehirde olması,
•Çevre de bağlantı kurulabilecek kurum, kuruluş gibi yapıların var olması,
•Sosyal, kültürel etkinlikleri başka alanlara taşımak için fırsatların var olması,
•Derneğin belediyelerle ilişkisinin olması,
• Sosyal medyada etki yaratabilmek için teknolojik gelişmelerden yararlanılması,
•Engelliliğin ortak kesişim alanı olması,
ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ’NİN KARŞILAŞABİLECEĞİ TEHDİTLER
•Örgütlenme özgürlüğünün önündeki engeller,
• Bürokraside prosedürlerin ağır işlemesi,
• Karar mekanizmalarının STK katılımına yeterince açık olmaması,
• Ülkede yaşanan ekonomik belirsizlikler,
• Alandaki STK’ların büyük çoğunluğunun yardım odaklı olması,
• Yeterince örgütlenme mücadelesinin olmaması nedeniyle sakatlık alanında yaşanan değişim hızının azlığı.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: ENGELSİZ ERİŞİM DERNEĞİ STRATEJİK HEDEFLERİ VE FAALİYETLERİ (2024-2026)
HEDEF 1
- Noter ve bankalarda körlerin istemeleri halinde tek başına imza atmalarını engelleyen sorunların giderilmesi:
Noterlik ve bankacılık işlemlerinde körler okur yazarlıklarının tanınması konusunda ayrımcı uygulamalarla karşılaşmaktadır. Körlerin istemeleri halinde şahitsiz işlem yapabilme yasal hakkına sahip olmalarına rağmen Körlerden noter ve bankalarda işlem yaparken iki şahit istenmektedir. Noter ve bankalarda sorunlar devam etmektedir. Sorunların yaşanmaması için savunuculuk çalışmaları yürütülecektir.
A) Noterlerde körlerin istemeleri halinde tek başına imza atmalarını engelleyen sorunların giderilmesi:
-Faaliyet 1: Noterlere açılan davaların takibinin yapılması (2024-2026)
-Faaliyet 2: Engelsiz Erişim Derneği’ne ulaşan ve noterlerle ilgili tespit edilen hak ihlallerinin izlenmesi, süreçlerin takip edilmesi ve ihtiyaç duyan kişilerin kullanabileceği matbu dilekçelerin hazırlanması (2024-2026)
-Faaliyet 3: Change.org’da noterlerde körlerin imzasının kabul edilmesiyle ilgili kampanya başlatılması (2024-2025)
B) Bankalarda körlerin istemeleri halinde tek başına imza atmalarını engelleyen sorunların giderilmesi:
-Faaliyet 1: Bankalara açılan davaların takibinin yapılması (2024-2026)
-Faaliyet 2: Engelsiz Erişim Derneği’ne ulaşan ve bankalarla ilgili tespit edilen hak ihlallerinin izlenmesi, süreçlerin takip edilmesi ve ihtiyaç duyan kişilerin kullanabileceği matbu dilekçelerin hazırlanması (2024-2026)
-Faaliyet 3: Körlerin haklarının farkında olmayan banka şubelerinin bilgilendirilmesi ya da sorunların çözülmediği banka şubelerinin ifşa edilmesi (2024-2026)
-Faaliyet 4: Bankalarda kazanımlar olmasına rağmen uygulamada sürecin yürümediği durumlarda körlerin hangi yolları izleyebileceğine dair sosyal medya bilgilendirmelerinin yapılması(2024-2026)
HEDEF 2
- Eğitim kurumlarının fiziksel erişilebilirliğinin, materyallerin erişilebilirliğinin ve bilgiye erişimin sağlanması:
Eğitimde fiziksel erişilebilirlik, materyal erişilebilirliği, bilgiye erişim yeterince sağlanmadığından eğitim hizmetlerinden körler eşit olarak yararlanamamaktadır. Eğitimde yaşanan erişilebilirlik sorunlarının çözülmesi ve körlerin eğitimde eşit haklara ulaşması için çalışmalar yürütülecektir.
-Faaliyet 1: Okul öncesi için erişilebilir eğitim materyallerinin hazırlanması (2024-2025)
-Faaliyet 2: Öğretmenlere erişilebilir eğitim materyalleri üretme ve kullanma eğitiminin yapılması (2025-2026)
-Faaliyet 3: Okul öncesi sınıfların kör çocuklara uygun olarak düzenlenmesiyle ilgili bilgi materyali hazırlanması ve dağıtılmasının sağlanması (2024-2026)
-Faaliyet 4: Eğitimde fiziki erişilebilirlik ile ilgili bir sonraki yıl neler yapılabileceğinin planlanacağı toplantının yapılması (2024-2025)
HEDEF 3
- Seçimlerin herkes için erişilebilirliğinin izlenmesi ve sağlanması:
31.03.2022 tarihinde yapılan yasal düzenlemeyle görme engellilerin tek başına şablonla oy kullanmasına imkan sağlanmıştır. Yüksek Seçim Kurulu körler için şablon hazırlamakla görevlendirilmiştir. Ancak seçimlerin izlenmesi sonucunda şablonların erişilebilirliği ve kapsayıcılığıyla ilgili sorunlar yaşandığı tespit edilmiştir. Seçimlerde erişilebilirliğin ve kapsayıcılığın arttırılması için çalışmalar yürütülecektir.
-Faaliyet 1: Yerel seçimlerde mahrem ve erişilebilir oy verme sürecine dair yapılabilecekleri gösteren ve dernek önerilerini içeren videoların çekilmesi, yaygınlaştırılması ve kamuoyu baskısı oluşturulması (2024-2025)
-Faaliyet 2: Seçimlerde körlerin şablonla oy kullanma deneyimlerini belirleyebilmek için izleme anketlerinin hazırlanması (2024-2025)
-Faaliyet 3: Yerel seçimlerde şablon kullanımına dair verilerin, hazırlanan anket, mail grupları ve sosyal medya aracılığıyla toplanması (2024-2025)
-Faaliyet 4: İzleme sonuçlarının raporlanması, kamuoyuyla ve YSK'yla paylaşılması (2024-2025)
-Faaliyet 5: YSK’nın seçimlerin erişilebilirliği konusunda detaylı bir çalıştay yapması için yazılı başvuru yapılması ve çalıştayın gerçekleşmesi için kamuoyu oluşturulması (2024-2026)
HEDEF 4
- Kitapların körler için erişilebilir olmasının sağlanması:
Marekeş Sözleşmesi ülkemizce kabul edilmesine rağmen yayın hizmetlerine erişim ve dağıtım uygulaması körlerin kitaplara herkesle aynı anda erişebilmesini sağlayacak şekilde yürütülmemektedir. Körlerin kitaplara herkesle aynı anda erişme hakkının sağlanması için çalışmalar yürütülecektir.
-Faaliyet 1: 50 önemli yayınevine Marekeş Sözleşmesi ve yasa gereğince tüm kitapların erişilebilirliğini sağlamaları gerektiğine dair mektup gönderilmesi (2024-2025)
-Faaliyet 2: Körlük alanında çalışan STK, kütüphaneler ve üniversitelerin engelli birimlerinin kitapların herkes için erişilebilir olmasına dair Engelsiz Erişim Derneği tarafından yürütülen savunuculuk faaliyetine dahil edilmesi (2024-2026)
Hedef 5
- Kaldırımların, tabelaların, otobüs duraklarının ve diğer altyapıların körler için erişilebilir hale getirilmesi:
KentlerKörler için yeterince erişilebilir değildir. Kentlerin erişilebilir olmaması körlerin yaşamlarını olumsuz olarak etkilemektedir. Bu nedenle kaldırımların, tabelaların, otobüs duraklarının ve diğer altyapıların körler için erişilebilir hale getirilmesiyle ilgili çalışmalar yürütülecektir.
-Faaliyet 1: Yaya yollarında, kaldırım, durak, tabela ve tüm altyapılardaki engellerle ilgili kısa videoların ve fotoğrafların çekilmesi ve yaygınlaştırılması (2024-2026)
-Faaliyet 2: Konunun tüm paydaşlarını bir araya getirecek ağ çalışmaları yapılması, bir sonraki yıl yapılacakların planlanması (2025-2026)
BEŞİNCİ BÖLÜM: YÜRÜRLÜK
Bu belge 2 Nisan 2024 tarihinde kabul edilmiş ve yönetim kurulu kararıyla yürürlüğe girmiştir.