BASINA VE KAMUOYUNA  ÖNEMLİ DUYURUMUZDUR

 

Engelsiz Erişim Derneği, Sesli Betimleme Derneği ve Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde bulunan Görme Engelliler Teknoloji Ve Eğitim Laboratuvarı (GETEM) işbirliğiyle 16 Nisan 2017 referandum ve 24 Haziran 2018 Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde, eşit, erişilebilir ve engelsiz seçimin mümkün olduğunu çok rahat ve başarılı biçimde deneyimledik ve bu alanda Derneğimiz uluslararası platformda Zero Project tarafından ödüllendirildi. Ancak, Engelsiz Erişim Derneği olarak uzun yıllardır mücadelesini verdiğimiz erişilebilir oy kullanma çabamız 31 Mart Yerel Yönetimler ve Mahalli İdareler Seçiminde, bizim için çok büyük bir hayal kırıklığına dönüştü.

 

Sizlerce de bilindiği üzere, 31 Mart 2019 Yerel Yönetimler ve Mahalli İdareler Seçimlerinde aday tablosu çok farklıydı ve hemen her ilçe için değişkenlik göstermekte idi. Ayrıca, özellikle büyükşehirlerde büyükşehir belediye başkanlığı için yarışan aday sayısı bazı illerde 20’lere yaklaşıyordu ki bu sayı İstanbul’da 24’tü. Derneğimiz, 31 Mart öncesinde Yüksek Seçim Kurulu’na konuyla ilgili resmi bir başvuru yaparak, anılan seçimlerde kullanılacak oy pusulalarına uygun oy pusulası şablonu basımını sağlamak suretiyle bizimle işbirliği yapmasını istedi. En azından şablonların basılmasını yüklenmiyorsa bile, gerçek pusula ölçülerini Derneğimizle paylaşmasını talep etti. Bu aşamada siz değerli dostlarımız da Derneğimizi yalnız bırakmayarak, bireysel başvurularınızı anılan Kurula yönelttiniz. Bunun için de ayrıca teşekkür ederiz.

 

Başvurumuzu değerlendiren Yüksek Seçim Kurulu, 31 Mart 2019 seçimlerinde görme engellilerin şablonları kullanmalarında herhangi bir sakınca olmadığı kararını almakla birlikte, oy pusulası şablonlarını bastırma ve oy pusulası örneklerini ya da ölçülerini Derneğimizle paylaşma taleplerimizi reddetti. Sadece pusulaların yasal düzenlemeye uygun olarak İl Seçim Kurullarınca bastırılacağı bilgisini verdi. Engelsiz Erişim Derneği olarak, kendi çabalarımızla ve önceki seçimleri baz alarak kullanılan pusula ölçülerine göre hazırladığımız şablonlar, üzülerek deneyimledik ki, 31 Mart 2019 Seçimleri için hazırlanan oy pusulaları ile eşleşmediğinden, şablonlarımızı kullanamadık ve böylece, gerek uluslararası gerekse iç hukuk kuralları ile korumaya alınan gizli, eşit oy ve serbest seçim hakkımız bir kez daha ihlal edilmiş oldu.

 

Başta Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve bu Beyannameye bağlı hazırlanan Sözleşmeler ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile özellikle Ek 1 nolu Protokolün 3’üncü maddesi olmak üzere Uluslararası Mevzuat ve 1982 Anayasası ile Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 2’nci maddesi gibi iç hukuk düzenlemeleri ile eşit, gizli oy ve serbest seçim hakkı güvence altına alınmıştır. Ancak, takdir edileceği gibi bu düzenlemeler sadece madde metinlerinde kalmakta, üstelik ne üzücüdür ki bu metinlere aykırı iç hukuk düzenlemeleri de yapılmaktadır. Şöyle ki, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 2’nci maddesinde, her seçmenin oyunu tek başına kullanacağı açık ve net biçimde hüküm altına alınmışken, aynı Kanun’un 93’üncü maddesinin 2’nci fıkrasında, görme engellilerin aile bireyleri, seçim mahallindeki akrabaları ya da akrabalarının bulunmaması halinde, seçim bölgesinde bulunan diğer seçmenler ile sandığa girerek oylarını kullanabilecekleri ve bir kişinin ancak bir görme engelliye refakat edebileceği düzenlenmiştir.

 

Derneğimizce Yüksek Seçim Kurulu’na yapılan başvurularda Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 93’üncü maddesinin 2’nci fıkrasında yer alan hüküm, mevzuat engeli olarak karşımıza çıkarılmaktadır. Ancak söz konusu hüküm, yukarıda da ifade edildiği gibi hem uluslararası mevzuat hem de 1982 Anayasası ile güvence altına alınan gizli, eşit, mahrem, özgür oy hakkını alenen ihlal etmektedir. Derneğimizce, bu çerçevede kalıcı çözümün mevzuat değişikliği yoluna gitmek olduğu düşünülmektedir.

 

Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi Yüksek Seçim Kurulu’nca, 31 Mart 2019 seçimlerinde kullanılacak oy pusulası şablonlarının basımı talebimizin reddedilmesi üzerine, Derneğimizce, birçok sivil toplum örgütünün manevi  ve siz değerli takipçilerimizin maddi ve manevi destekleri ile sizlere ulaştırılan oy pusulası şablonları kısa zamanda en iyi çözüm olarak görülmüştür. Fakat takdir edileceği üzere, böyle bir sorumluluğun Yüksek Seçim Kurulu tarafından üstlenilmeyerek Derneğimizin omuzlarına yüklenmiş olması, üstelik, anılan Kurul tarafından Derneğimizce verilen çabanın en azından bilgi paylaşımı ile de olsa hiç desteklenmemiş olması nedenleri ile birtakım olumsuzluklar yaşanmıştır.

 

Engelsiz Erişim Derneği olarak önümüzdeki seçim süreçlerinde gerek uluslararası gerekse ulusal mevzuatımızla koruma altına alınan gizli, eşit, mahrem, özgür oy ve serbest seçim hakkımızın korunması ve kullanılması için hem mevzuat değişikliği bağlamında hem de engelsiz oy kullanımına yönelik  uygulanacak yöntemler noktasında mücadeleye devam edeceğimizin bilinmesini isteriz.

 

Saygılarımızla.