Merhaba Dün itibariyle, Çünkü bu günlüğü ertesi sabah yazmaya başladım, NFB etkinlikleri resmen başladı. İlk üç gün yoğun bir etkinlik takvimi oluyor bu kongrede. Toplam 18 civarında salon, Convention center denen alan, birinci katta bulunan büyük toplantı salonu gibi yerlerde 20 civarında noktada ayrı ayrı toplantı, seminer, gösterim veya etkinlikler oluyor. Yani dolu dolu geçiyor. Bu etkinlikler arasında, benim daha çok ilgi gösterdiğim teknolojik konular olduğu gibi, öğrencilerin kendi toplantıları, iş veren ve iş arayanların buluştukları kariyer günleri tarzı toplantılar, rehabilitasyonla ilgili kongreler, Kör çocukların eğitimi ve anne babaların katıldıkları etkinlikler gibi bir çok konuda farklı toplantılar oluyor. Hepsine katılmak mmümkün değil elbette. Aradan seçmek zorundasınız. Bunun için de NFB bir dizi çalışma gerçekleştirmiş. NFB sayfasının Convention başlıklı bölümünde etkinlik programını Word veya PDF olarak bulabiliyorsunuz. Buradan etkinlikleri önceden inceleme şansınız oluyor. Ama daha güzel bir şey yapmışlar. Tüm etkinliklerin olduğu bir iPhone takvimi hazırlamışlar. Bunu telefonunuza indirip tümünü ekle dediğinizde, takvim uygulamasında o gün olan tüm etkinlikleri görebiliyorsunuz. Etkinliğin içine girdiğinizde, notlar bölümünden etkinlik ayrıntılarına da ulaşıyorsunuz. Ayrıca her etkinlik başlamadan 1 saat önce hatırlatma bildirimleri alıyorsunuz. Bence çok çok pratik olmuş.

NFB convention sayfasında başka yararlı şeyler de yapmışlar. Örneğin programın olduğu word dosyasının en sonunda Otel içi dolaşım diye bir başlık açılmış. Burada otelin körcül bir tarifi yapılıyor. Ama tüm tarifler doğu batı kavramı üzerinden yönlerle yapıldığı için pek anlayabildiğimi söyleyemem. Yine de daha dikkatli okunursa, buradan epeyce bir fikir sahibi olmak mümkün.

Bir başka güzel noktada otel içinde bulunan 6 7 restoranın menüleri ve fiyat listelerini ayrı ayrı vermeleri. Buralardan hangi restoranda yemek yemek istiyorsanız, detaylı olarak bakabilme şansınız var. Ayrıca her restoranın Braille ve büyük puntolu menülerini de oraya gittiğinizde veriyorlar. Ama Braille konusunda dün de dediğim gibi başarılı bulmadım basımları. Çok baştan savma geldi bana. Restoran demişken, bir başka günde daha çok detay veririm ama, günün çoğunu aç geçiriyorum arkadaşlar. Burada su bile otel fiyatına dahil değil, her şey çok pahalı ve günümüzü kraker büsküvi falan yiyerek geçirmek zorunda kalabiliyoruz. Umarım tek parça dönebilirim Türkiye’ye.

Otel çok büyük bir alana kurulmuş. Konferansların çoğu ikinci kattaki salonlarda gerçekleşiyor, ama körcül dolaşım rehberi dışında erişilebilirlik adına bir çalışma göremedim açıkçası. Burada Bize sürekli destek olan Deniz ve Nihal’in söylediğine göre 3000 civarında görme engelli bulunuyor. Yani bir salon nerde diye genelde bir köre rastladığınız için o da bilmiyor, şansa yürüyorsunuz. Örneğin ben sabaha mobil prodüktivite adlı bir etkinliğe salonu bulamadığım için gidemedim. Neyseki Sevda gitmiş, siri kullanımını falan anlatıyorlarmış pek bir şey kaçırmadım.  Ancak salonları bulmak, özellikle ilk günler için oldukça zor oluyor. Bu kadar büyük bir kuruluşun, Otel içi temel noktaları gösteren bir harita yaptırmaması, gerçekten ilginç geliyor bana. Onlar daha amatör yöntemleri tercih ediyorlar. Bazı salonların kapısına biri çıkıyor, “Karaoke burada” diye bağırıyor. Yani o salonda yapılacak etkinliğin adını bağırıyor. “Aksaray bir iki binmeyen kalmasın” tarz bir sistemle salonları bulmayı kolaylaştırmaya çalışmışlar, ama çok daha fazlası yapılabilirdi kesinlikle. Biz Engelsiz Erişim olarak yarışma için tüm alana kablo döşemeyi düşünmüşken, zaten burada zorunlu olan Braille etiketler dışında erişilebilir navigasyon adına ciddi bir çalışma görememek garip gerçekten de.

Gelelim biraz katıldığım etkinliklere. Güne Freedom Scientific’le başladım. Oldukça kalabalıktı, ama yeni bir şey de yoktu. Erric Damery, Ki JAWS deyince ilk akla gelen kişilerden birisi, neredeyse açık açık mümkünse Windows 10’a geçmeyin dedi. Bu arada edge adında yeni bir internet tarayıcısı geliyormuş, ve Maalesef erişilebilirlik desteği çok kötüymüş. Allahtan Internet Explorer halen olacakmış. Bunun dışında JAWS 16 içinde nelerin yeni olduğunu anlattılar. Bilmediğimiz bir şey yoktu bence. Toplantıda ilginç bir üçüncü parti uygulamadan da bahsettiler. Adı Leasey. Hartgen Consultancy tarafından geliştirilen bu uygulama, bilgisayarı ilk kez kullananlar için jawsı çok basit ve hızlı kullanımla ilgili bir şeyler yapıyor. Açıldığında “Ne yapmak istiyorsunuz” diye bir menü çıkıyor ve buradan, yazı yazmak, e-postaları kontrol etmek, radyo dinlemek, müzik dinlemek tarzı seçenekler arasında oklar yardımıyla dolaşıyorsunuz. İnternet sayfalarına ve klasörlere kısayollar falan ekliyorsunuz. Elbette şu an yalnızca ingilizce maalesef. Ama biraz üzerinde durmak faydalı olabilir, Çünkü bilgisayarla yeni tanışan birinin sürece daha hızlı hakim olmasını sağlayabilir Sanki. Toplantı sonunda Erric’le ayak üstü konuştuk. Çarşamba günü için bir ropörtaj ayarladım. Bir aksilik olmazsa, doğrudan onun sesini duyurmaya çalışacağım.

Öyleden Sonraki ikinci etkinlik kariyer günleri etkinliğiydi. Mahşeri kalabalık bir salon. Kenarlarda işverenler masalar kurmuşlar. Siz tek tek masaları dolaşıp onlardan bilgi alabiliyorsunuz, dilerseniz CV bırakıyorsunuz.İş verenler arasında genellikle farklı eyaletlerin eğitim ve rehabilitasyon merkezlerini görebildik. Eyaletlerde görmeyenler için bireysel eğitimler ve rehabilitasyon çalışmalarını yoğunlukla gördüm. Bunun yanısıra oracle, View Plus gibi teknoloji firmaları da oradaydı. Oracle Üzerinde Braille yazı olan çikolatalar ikram etti bize, çok sevdik. Ayrıca bir de üzerinde Braille oracle yazan anahtarlıkları vardı. Deniz ve Nihal’in dediğine göre burada epeyce bir insan iş bulabiliyorlarmış. Bence oldukça yararlı bir çalışmaydı.

Gün içinde katıldığım son etkinlik Dokunsal grafikler üretmeyi anlatan bir atölye çalışmasıydı ve çok zevkliydi. Burada çocuklara dokunsal grafiklerin nasıl öğretildiği anlatıldı önce. Buna göre eğer mümkünse, önce nesnenin kendisi, sonra 3 boyutlu bir maketi ve sonra da 2 boyutlu çizimi kişiye gösterilmeliymiş. Aşırı ve gereksiz detaylardan kaçınmak gerekiyormuş. Bunları anlattıktan sonra, bize Scatch Pad adında yumuşak dokulu bir şey verdiler. Bunun özel bir kağıdı var ve kalemle üzerine çizim yaptığınızda kağadın üzeri kabarıyor. Örneğin bunun üzerine daha önce alınmış 3 boyutlu bir kedi resmi koyuyorlar ve siz onun dışını veya içini çizerek aynı resmi çizmiş oluyorsunuz. Bu şekilde görmeyenlere bütün şeyleri çizmeyi öğretebileceklerini iddia ediyorlardı ve bence dünün en zevkli semineri buydu.

Üçüncü günde, Microsoft Erişilebilirlik çalışmaları, Toyota Robot çalışmaları, KNFB atölyesi, Görme engelli müzisyenler gibi etkinlikler var. Bakalım size daha neler anlatabileceğim.