SESLİ BETİMLEME  TANIMI    

Sesli betimleme, film veya tiyatro gibi alanlarda diyaloglar haricindeki bölümleri dolduran bir dış sesin, olayın geçtiği mekân, zaman, karakterler ve  sessiz gelişen olayların betimlenerek görünüm ve duygularını anlatmasından oluşmaktadır. Sinema filmleri, video filmleri ve ssinematografik eser mahiyetindeki her şey ile tiyatro oyunlarının görme engeller için  diyaloglar haricindeki bölümleri dolduran bir dış sesin sesli betimleme tekniği ile özel kurgusunun yapılması, görme engellilerin kimseden yardım almadan tek başlarına bu eserleri seyredebilmelerine  olanak sağlayıcı tekniklerin bütünüdür. 

Sesli betimleme  bir film veya tiyatro oyununda herhangi bir anlatıcının veya konuşmanın olmadığı sahnelerde görme engelliler için mekânın, kişilerin  ,zaman, ve karakterlerin görünüm ve duyguların anlatılması  ,o sahnede dikkat çeken görsel öğeler in ve kimi hareketlerin tasvir edilme şeklidir. Betimleme, yalın bir söyleşiyle bir bakıma varlıkların, nesnelerin ve olayların sözcüklerle resmini çizmek ,varlıkları sözcüklerle görünür kılmak , niteliklerin iç dünyamızda uyandırdığı izlenimleri de yansıtmaktadır. Görme, işitme, tatma, dokunma, koklama… gibi duyu organlarımız aracılığıyla varlıkların belirleyici niteliklerini algılama, bu nitelikleri belirterek onları görünür kılmadır. Varlıkların, eşyaların ve olayların en belirgin özellikleriyle tanıtılıp, kendilerine özgü niteliklerinin  göz önünde canlandırılmasına yönelik bir anlatım yoludur,okuyucuların duygularına, hayal gücüne seslenir. Film veya tiyatro oyununda konuşma olmadığı bir anda içeri başka biri girdiğinde, bir kişi odayı terk ettiğinde devreye sesli betimleme (Audio Description) sistemi girerek izleyiciye olanları aktarmaktadır.

 

TARİHÇE                          

Eğitim hayatına katılan engellilerin en büyük ve temel sorunu kendilerine uygun formatlarda hazırlanmamış bilgiye erişim sorunudur. Bu sebeple görme ve işitme engellilerin büyük bir çoğunluğu, en temel eğitimlerini bile gerçekleştirme imkanı bile bulamamıştır.  

Toplumun görme ve işitme engellilerine olan dikkatini daha fazla artırmak , daha fazla görme ve işitme engellinin toplum yaşamına eşit katılımına kapı aralamak, sinema gibi görselliğin oldukça ön planda olduğu bir sanat dalında bile, gerekli düzenlemeler yapıldığı taktirde bir görmeyenin veya işitmeyenin  herkesle eşit koşullarda aynı hazzı ve aynı seyir zevkini alabileceği gerçeğini tüm çıplaklığı ile ortaya koymak görmeyenler ve işitmeyenler dahil insanların kafasındaki kendilerini çeşitli alanlardan soyutlamaya dönük, önyargıları kırmaya dönük bir adım atmak amacı ile Türkiye ‘de “sesli betimleme” çalışmaları  ilk olarak 2006 yaz aylarında başlamıştır. 

Bu dönemde Kenan Önalan ve Engin Yılmaz önderliğinde Engelsiz Erişim Grubunun önerisiyle bir araya gelen Mithat Alam  Film Merkezi, Boğaziçi Engelliler Birimi ve Engelsiz Erişim Grubu, ülkemizde de “sesli betimleme” çalışmalarını başlatmak üzere gönüllü öğrencilerin katılımıyla oluşturulan Sesli Betimleme Grubunu kurmuşlardır. 4 yılı aşkın çalışmalarını sürdüren grup 2010 ikinci yarısı itibariyle Sesli Betimleme Derneği’ne dönüşmüştür.

 

Sesli Betimlemeli Filmler

2006 yılından bu yana 18 uzun metrajlı filmin sesli betimlemesi gerçekleştirilmiştir. Boğaziçi Üniversitesi Mitat Alam Film merkezi bünyesinde oluşturulan Sesli Betimleme Grubu ilk olarak Umut Aral’ın Çarpışma adlı kısa metrajlı filmini gerçekleştirdikten sonra Cenneti Beklerken, Kabadayı, ve Sis ve Gece filmlerinin çıkan DVD’lerinde sesli betimlemenin de bir seçenek olarak yer almasını sağlamıştır. 2010 yılı içersinde de Başka Dilde Aşk ve Yahşi Batı filmlerinin çıkan DVD’lerinde görme ve işitme engelliler için sesli betimleme ve altyazı seçenekleri yer almıştır. Sesli betimlemesi gerçekleştirilen filmlerin listesi aşağıdaki gibidir.

  1. Adem’in Trenleri
  2. Başka Dilde Aşk
  3. Beyaz Melek
  4. Beynel Minel
  5. Buz Devri1
  6. Buz Devri 2
  7. Buz Devi 3
  8. Cenneti Beklerken
  9. Çıngıraklı Top
  10. Elveda Lenin
  11. Issız Adam
  12. İyi Kötü Çirkin
  13. Kabadayı
  14. Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak
  15. Kayıp Balık Nemo
  16. O Çocukları
  17. Sol Ayağım
  18. Sis Ve Gece
  19. Yahşi Batı
  20. Yazı Tura
  21. Yusuf İle Kenan
  22. Harry Potter Felsefe Taşı
  23. Harry Potter Sırlar Odası
  24. Harry Potter Azkaban Tutsağı
  25. Harry Potter Ateş Kadehi
  26. Harry Potter Zümrüdü Anka yoldaşlığı
  27. Ya Sonra
  28. Kurtlar Vadisi Filistin
  29. Kar Beyaz
  30. Mahpeyker
  31. Deli Dumrul
  32. Adı Aşk Bu eziyetin
  33. Ben ve Rozun Sonbahharı
  34. Gönül Yarası
  35. New York’te 5 Minare

 

Sesli Betimleme Derneği İletişim Bilgileri

Web: www.seslibetimlemedernegi.com

e-posta: seslibetimlemedernegi@gmail.com 

Atatürk Bulvarı, Sıhhiye Merkez İş Hanı, No46/78 Sıhhiye Ankara

Tel: 0312 229 2909

Fax: 0312 229 2906

 

Engelsiz Erişim Derneği Twitter Zaman Akışı